เพาะเห็ดแครง รายได้ครึ่งแสน

พูดถึงเห็ดแครง หลายคนอาจจะงงและไม่รู้จักด้วยซ้ำว่ามีพืชชนิดนี้อยู่ในประเทศไทยด้วย ทั้งที่ในความจริง เห็ดแครง นั้นมีการเอามาประกอบอาชีพทั้งเพาะเห็ดแครงจำหน่ายและการนำเอาเห็ดแครงมาทำเป็นเมนูต่างๆ มากมาย ที่สำคัญราคาของเห็ดแครงถือว่าขายได้ราคาดีมากๆ ถ้านำมาผ่านกระบวนการทำให้เก็บได้นานราคาสูงตั้งแต่ 700 –1,000 บาท

www.ThaiSMEsCenter.com จึงมองว่าเห็ดแครงเป็นพืชที่น่าสนใจและสำหรับใครที่อยากรู้จักเห็ดแครงมากขึ้น อยากรู้ว่าเราจะเพาะเห็ดแครงขายได้หรือไม่ ลองมาเรียนรู้ว่าเห็ดแครงคืออะไร และจะต้องทำอย่างไรถ้าอยากเพาะเห็ดแครงให้กลายเป็นอาชีพ

รู้จักเห็ดแครงกันดีกว่า?

34

ภาพจาก bit.ly/2QPDewO

เห็ดแครง หรือ เห็ดตีนตุ๊กแก มีชื่อเรียกแตกต่างกันไปในแต่ละท้องถิ่น ภาคเหนือเรียกว่า เห็ดแก้น เห็ดตามอด ภาคกลางเรียก เห็ดมะม่วง เนื่องจากขึ้นบนต้นมะม่วง นอกจากนี้ ยังพบขึ้นบนไม้ยูคาลิปตัส ไม้สน ฯลฯ ในอดีต เห็ดแครง เป็นเห็ดป่าที่พบเห็นได้ทั่วไปและงอกได้ตลอดทั้งปี พบขึ้นอยู่กับวัสดุหลายชนิด ทั้งท่อนไม้ กิ่งไม้ ใบไม้ ใบหญ้า

แต่ที่พบเป็นปริมาณมาก สามารถเก็บรวบรวมเห็ดมารับประทานได้คือ บนท่อนไม้และกิ่งไม้ ดังนั้น จึงสามารถพบเห็นเห็ดแครงตามธรรมชาติได้ทั่วทุกภาคของประเทศ แต่ระยะหลังสภาพแวดล้อมเสื่อมโทรมลง ทำให้ปัจจุบันหาเห็ดแครงตามธรรมชาติได้ยากขึ้นทุกที

ชาวปักษ์ใต้นิยมเรียกเห็ดชนิดนี้ว่า “เห็ดยาง” เพราะพบเห็นได้ง่ายบนไม้ยางพารา มักพบเห็ดแครงเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ พบมากบนท่อนไม้ยางพารา หรือต้นยางพาราที่ตัดโค่นไว้ เมื่อท่อนไม้ตาย ก็จะพบเห็ดแครงขึ้นเป็นจำนวนมากในช่วงฤดูฝน

เห็ดแครงที่เก็บจากธรรมชาติ มีราคาซื้อ-ขายในท้องตลาด ขีดละ 40 บาท บางช่วงสินค้าขาดตลาด ผู้บริโภคก็ยอมซื้อเห็ดแครงในราคาสูงสูงถึง กิโลกรัมละ 1,000 บาทก็มี เรียกได้ว่าเห็ดแครงเป็นสินค้ายอดนิยมในพื้นที่ภาคใต้

รูปร่างของเห็ดแครงและคุณประโยชน์

33

ภาพจาก bit.ly/33dOh5v

เห็ดแครง เป็นเห็ดขนาดเล็กมีลักษณะคล้ายพัด ด้วยฐานมีก้านขนาดสั้นๆ ยาวประมาณ 0.1-0.5 เซนติเมตร ดอกเห็ดกว้างประมาณ 1-3 เซนติเมตร ผิวด้านบนมีสีขาวปนเทาปกคลุมทั่วไป ลักษณะดอกเหนียวและแข็งแรง เห็ดแครงที่พบในสภาพแวดล้อมที่ต่างกัน ลักษณะดอกเห็ดอาจแตกต่างกันไปในแต่ละท้องที่ เห็ดแครง 100 กรัม ให้ โปรตีน 17.0 กรัม ไขมัน 0.5 กรัม แคลเซียม 90 มิลลิกรัม ธาตุเหล็ก 280 มิลลิกรัม ฟอสฟอรัส 640 มิลลิกรัม

เห็ดแครงมีคุณประโยชน์ สามารถเป็นได้ทั้งอาหารและยา เพราะเห็ดแครงมีคุณค่าทางโภชนาการสูง ทั้งคาร์โบไฮเดรต มีสารต้านเชื้อไวรัส ยับยั้งเซลล์มะเร็ง แถมเป็นแหล่งอาหารโปรตีนสำคัญสำหรับผู้รักสุขภาพ ทำให้เห็ดแครงเป็นที่นิยมของคนไทยและต่างชาติ เช่น ญี่ปุ่น ที่นำเห็ดแครงมาแปรรูปเป็นแคปซูลอาหารเสริมจำหน่ายในท้องตลาด

เห็ดแครง ยังมีสารสำคัญ ที่ช่วยยับยั้งการอักเสบ มีผลต่อภูมิคุ้มกัน สารที่แสดงฤทธิ์ทางชีวภาพ 2 กลุ่ม ประกอบด้วย กลุ่มโพลีแซคคาไรต์ หรือ กลัยแคน หรือ เส้นใยอาหาร และกลุ่มไอโซพรีนอยด์ ซึ่งสารโพลีแซคคาไรต์ในเห็ดแครง มีชื่อว่า ซิโซฟิลแคน ซึ่งได้รับการพัฒนาเป็นยาต้านมะเร็ง ในภาคใต้ นิยม นำไปทำอาหารท้องถิ่นของ เช่น แกงเผ็ด แกงคั่ว ลาบ เป็นต้น

เทคนิคการทำก้อนเชื้อเพาะเห็ดแครง

32

ภาพจาก bit.ly/2QPDewO

การเพาะเห็ดแครงก็ต้องเริ่มจากการทำก้อนเชื้อเห็ด ซึ่งส่วนผสมสำหรับทำก้อนเชื้อเห็ดแครงได้แก่

  1. ขี้เลื่อย 100 กิโลกรัม
  2. รำละเอียด 50 กิโลกรัม
  3. ภูไมท์ 2 กิโลกรัม
  4. ดีเกลือ 0.1 กิโลกรัม
  5. ปรับความชื้นด้วยน้ำ ประมาณ 50-60%
  6. ใส่อาหารเสริมและอาหารชีวภาพลงไปเพื่อให้ดอกเห็ดมีน้ำหนัก มีเนื้ออร่อย

วิธีการทำก้อนเชื้อเริ่มจากนำส่วนผสมดังกล่าวบรรจุใส่ถุงพลาสติกเพาะเห็ด ขนาด 6.5×10 นิ้ว ประมาณ 3 ใน 4 ของถุง (น้ำหนัก 600 กรัม ต่อถุง) นำไปนึ่งในหม้อนึ่งลูกทุ่ง อุณหภูมิ 100 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 3-4 ชั่วโมง นับจากน้ำเดือด

เมื่อครบกำหนดเวลาพักไว้ให้เย็น ลำเลียงไปไว้ในห้องเขี่ยเชื้อ แล้วรีบใส่เชื้อ อย่าทิ้งไว้ให้เกิน 24 ชั่วโมง จะทำให้การปนเปื้อนของเชื้อสูง เห็ดแครงจะใช้เวลาบ่มก้อนเชื้อ 15-20 วัน เชื้อก็จะเดินเต็มก้อนพร้อมนำไปเปิดดอก

เทคนิคการเปิดดอก

31

ภาพจาก bit.ly/2QPDewO

เริ่มจากนำก้อนเชื้อเข้าสู่โรงเรือน ดึงจุกพลาสติกที่ปิดก้อนออก ใช้ยางรัดปากถุงแทน จากนั้นกรีดถุงก้อนเชื้อเป็นแนวยาว 4 แนว แบบทแยง 3 วันแรกรดน้ำที่พื้นและผนังโรงเรือน เพื่อเพิ่มความชื้นในโรงเรือน เห็ดแครงเจริญเติบโตได้ดีในสภาพอุณหภูมิ 30-35 องศาเซลเซียส ความชื้นสัมพัทธ์ 70-80% ทำให้เห็ดแครงสามารถเปิดดอกได้ตลอดทั้งปี

หลังจากกรีดถุงและรดน้ำพื้นให้ชื้น ประมาณ 2-3 วัน ดอกเห็ดจะเริ่มออกตุ่มดอกออกมาเรื่อยๆ หลังจากนั้นประมาณวันที่ 6-7 ดอกเห็ดจะโตพอที่จะเก็บเกี่ยวได้ แนะนำให้ใช้มีดคมๆ เฉือนตรงโคนดอกเห็ดที่ดอกบานเต็มที่แล้วเก็บได้รุ่นแรก จะให้ผลผลิตเฉลี่ยประมาณ 80-120 กรัม ต่อเห็ด 1 ก้อน หลังจากเก็บเห็ดรุ่นแรกแล้ว รออีก 6-7 วัน จึงจะสามารถผลผลิตรุ่นที่ 2 โดยจะได้ผลผลิตเฉลี่ย 20-30 กรัม ตามลำดับ

โดยเห็ด 1 ก้อน (600 กรัม) จะได้ผลผลิตประมาณ 100-150 กรัม เมื่อเก็บผลผลิตหมดแล้ว ให้ขนก้อนเชื้อเห็ดไปทิ้งให้เป็นที่ ทิ้งให้หมด หรือนำไปทำลาย สำหรับโรงเรือนเปิดดอกหลังจากขนย้ายก้อนเชื้อเห็ดเก่าไปทิ้งควรทำความสะอาดโรงเรือนกวาดเอาเศษสิ่งสกปรกออกไป ใช้น้ำสะอาดล้างโรงเรือนให้สะอาด แล้วล้างแผงหรือชั้น บริเวณพื้นโรงเรือนล้างด้วยน้ำยางคลอรีนหรือผงซักฟอก ฉีดฆ่าเชื้อราที่อาจซุกซ่อนตามเสา ตามชั้น บริเวณพื้น พักโรงเรือนให้แห้งเป็นเวลา 2-3 วันก่อน จึงค่อยนำก้อนเชื้อเห็ดรุ่นใหม่ไปเปิดดอกต่อไป

ราคาของเห็ดแครง

30

ภาพจาก bit.ly/2QPDewO

จุดเด่นของเห็ดแครงคือ เห็ดแครงเพาะได้ง่าย ใช้ระยะเวลาสั้นๆ เพียงแค่ 7 วัน ก็สามารถเก็บผลผลิตออกขายได้แล้ว จึงเหมาะนำมาส่งเสริมเป็นอาชีพเสริมให้กับผู้สนใจ โดยเฉพาะกับกลุ่มเกษตรกรชาวสวนยางในพื้นที่ภาคใต้ประสบปัญหาขาดแคลนรายได้

เห็ดแครงที่รับซื้อจากเกษตรกร ไปเก็บรักษาคุณภาพอย่างดีเพื่อยืดอายุการจำหน่าย “เห็ดสด” ถูกบรรจุใส่ถุงสุญญากาศ เก็บแช่เย็นเพื่อรักษาคุณภาพความสดใหม่ได้นาน 1 สัปดาห์ ขายกิโลกรัมละ 500-700 บาท ส่วนเห็ดแครงที่ผ่านขบวนการแปรรูปอบแห้ง และผ่านการฆ่าเชื้อก่อนบรรจุใส่ถุงสุญญากาศ มีอายุการจำหน่ายได้นาน 1 ปี ขายกิโลกรัมละ 1,000 บาท

เกร็ดน่ารู้ “เห็ดแครง”

จุดเด่นของเห็ดแครง อยู่ที่เนื้อสัมผัส เหมือนกับการรับประทานเนื้อไก่ เหมาะกับกลุ่มลูกค้าที่กินอาหารแบบมัสวิรัตไม่รับประทานเนื้อสัตว์ หรือ ช่วงเทศกาลอาหารเจ เห็ดแครงจะเป็นอีกทางเลือกหนึ่ง โดยเฉพาะในตลาดต่างประเทศ ปัจจุบัน มีกลุ่มที่คนที่ไม่รับประทานเนื้อสัตว์ มากขึ้น เห็ดแครงจึงเป็นสินค้าทางเลือกที่น่าสนใจ เพราะได้โปรตีนที่ใกล้เคียงกับการรับประทานเนื้อสัตว์


ผู้อ่านสามารถติดตามข่าวสาร ทุกความเคลื่อนไหวธุรกิจแฟรนไชส์และ SMEs รวดเร็ว รอบด้าน
ติดตามได้ที่ Add LINE id: @thaifranchise

0

ต้องการข้อมูลข่าวสาร ต้องการอัพเดทข้อมูลการตลาด หรือแนวทางการทำธุรกิจ ติดตามได้ที่ bit.ly/2OK5vSH

คุณรัตนชัย ม่วงงาม (เปี๊ยก)

เรียนจบจากคณะนิเทศศาสตร์ ทำงานในด้านวารสารมากว่า10ปี สะสมความรู้หลากหลายแนวทั้งด้านการเกษตร สังคม สู่การประยุกต์เป็นอาชีพทั้ง SMEs และแฟรนไชส์รวมถึงแนวทางด้านกลยุทธ์การตลาดต่างๆ การเขียนคืองานที่เราตั้งใจและใจรักมากที่สุด