เพาะไส้เดือน รายได้ครึ่งแสน

หลายคนอาจจะไม่ชอบ! หลายคนเห็นแล้วอาจจะร้องยี้! แต่หารู้ไม่ว่า “ไส้เดือน” ตัวแดงๆ ที่เหมือนจะไม่น่ารักเหล่านี้คือแหล่งสร้างรายได้ให้กับเกษตรกรเป็นอย่างดี และการเพาะเลี้ยงไส้เดือนก็ไม่ใช่ของแปลกใหม่

แท้จริงมีอยู่ในสังคมมานานแล้ว เพียงแต่หลายคนทำแล้วสำเร็จบ้าง ไม่สำเร็จบ้าง ปัจจัยสู่ความสำเร็จนั้นก็แตกต่างกันหลายประการ แต่การันตีว่าคนที่ตั้งใจศึกษาและขยันอดทนจริง สามารถสร้างมูลค่าจากไส้เดือนได้เดือนละหลายหมื่นบาท ดีกว่าทำงานประจำด้วยซ้ำไป

www.ThaiSMEsCenter.com มองว่าหากเราคิดนอกกรอบและลองศึกษาวิธีการเพาะไส้เดือนให้เป็นธุรกิจอาจพบหนทางสร้างรายได้หลักหมื่นหลักแสนเพียงแต่ตอนเริ่มต้นอาจต้องค่อยเป็นค่อยไปศึกษาจากคนที่มีประสบการณ์และค่อยมาพัฒนาต่อยอดทำเป็นธุรกิจตัวเองซึ่งหากได้ทดลองทำจริงๆ แล้วบอกเลยว่าไม่ยาก แถมมีตลาดรองรับเพียบด้วย

ง่ายแค่ไหนสำหรับการเพาะเลี้ยงไส้เดือน (ฉบับมือใหม่)

เพาะไส้เดือน

ภาพจาก https://bit.ly/2VSdP8S

การเพาะเลี้ยงไส้เดือนนั้นทำได้ง่าย โดยลงทุนซื้อพันธุ์ไส้เดือน พร้อมกะละมังพลาสติก สำหรับเป็นภาชนะที่เลี้ยง แล้วนำมูลวัวที่ทำการหมักไว้จนได้ที่ นำใส่ลงในกะละมังพลาสติกพร้อมนำไส้เดือนใส่ลงไป นำกล้วยน้ำว้าสุกเป็นอาหารเสริม และรดน้ำให้ชุ่ม นำกะละมังไส้เดือนไปวางไปตามชั้นที่เตรียมไว้ แล้วใช้ผ้าคลุมไว้กันสัตว์อื่นศัตรูและแมลงที่เป็นอันตรายต่อไส้เดือนเข้าไปทำลาย

สำหรับมือใหม่อาจจะลองเริ่มต้นจากปริมาณน้อยๆ เช่น 20-30 กะละมัง แล้วปริมาณไส้เดือนจะค่อยๆ เพิ่มมากขึ้น โดยในตอนเช้าต้องทำการเก็บมูลไส้เดือนเพื่อจำหน่าย ซึ่งไส้เดือนจะถ่ายมูลไว้บนผิวดินทำให้แยกปุ๋ยได้ง่าย เพียงแต่ต้องอาศัยความเข้าใจในเบื้องต้น

ข้อดีของธุรกิจมูลไส้เดือนที่ควรรู้

w1

ภาพจาก https://bit.ly/2VgMSHf

  1. เป็นธุรกิจที่ใช้ต้นทุนต่ำเสี่ยงต่อการขาดทุนน้อยมาก เพราะใช้ของที่เหลือใช้จากชุมชนมาใช้ ทั้งมูลสัตว์ เศษผักแต่ของที่ได้มีมากประโยชน์ และมูลค่ามากมาย ทุกอย่างไม่ได้เป็นการทิ้งหรือหายไปไหน
  2. ไส้เดือนสามารถเปลี่ยนเป็นมูลค่าได้ทุกส่วนเริ่มจาก มูลไส้เดือนใช้สำหรับเป็นปุ๋ยให้กับพืชชนิดต่างๆ และยังนำไปใช้บำบัดในแปลงเกษตร พืชสวน พืชไร่ ไม้ประดับ นาข้าว และระบบเลี้ยงสัตว์น้ำ ส่วนตัวไส้เดือนใช้เป็นทั้งอาหารสัตว์ ปลาสวยงาม ไก่ชน ทั้งสดและบดแห้ง เป็นทั้งสูตรตัวยาทั้งในและต่างประเทศต้องการมาก แม้กระทั่งของเหลวจากการเลี้ยงไส้เดือนเช่นฉี่ไส้เดือนและน้ำหมักมูลไส้เดือน สามารถใช้เป็นฮอร์โมนสำหรับพืชได้
  3. เป็นธุรกิจเพื่ออนาคตโดยเฉพาะในยุคขยะล้นเมือง ฟาร์มไส้เดือนเป็นธุรกิจสะอาดที่เข้าไปทำลายขยะของชุมชนในแต่ละแห่งได้โดยไส้เดือนสามารถไปย่อยขยะให้กลับมาใช้เป็นปุ๋ยสร้างจุลินทรีย์ที่มีความสำคัญกับพืชมันคือธุรกิจที่ทำให้โลกสะอาดขึ้น

ทั้งนี้การเพาะเลี้ยงไส้เดือนปัจจุบันมีทั้งที่ทำแบบครบวงจรหรือบางคนทำเป็นอุตสาหกรรมครัวเรือน อย่างไรก็ดีวิธีการเลี้ยงไส้เดือนแท้ที่จริงไม่ได้มีแค่การเลี้ยงในบ่อซีเมนต์ที่เรารู้จักแต่ยังมีการเลี้ยงไส้เดือนแบบคอนโด ซึ่งนำเอาชั้นพลาสติกมาเป็นที่อยู่ของไส้เดือน

ข้อดีคือลงทุนน้อยประหยัดพื้นที่ อย่างไรก็ตามหากคิดจะทำในเชิงพาณิชย์เราควรศึกษาวิธีการเพาะเลี้ยงไส้เดือนในบ่อซีเมนต์ที่จะให้ผลผลิตได้มากกว่า

การเลี้ยงไส้เดือนในบ่อซีเมนต์

13

ภาพจาก https://bit.ly/2V9bemf

1.เตรียมโรงเรือนผลิตปุ๋ยหมักมูลไส้เดือนดิน

โดยโรงเรือนสำหรับเลี้ยงไส้เดือนดิน ต้องมีหลังคากันฝนและพรางแสง เนื่องจากไส้เดือนดินไม่ชอบแสงสว่าง ในบริเวณบ่อเลี้ยงต้องมีตาข่ายปิดด้านบน

หรือใช้ตาข่ายกั้นบริเวณด้านข้างรอบโรงเรือนเพื่อป้องกันศัตรูของไส้เดือนบ่อเลี้ยงไส้เดือน กว้างประมาณ 1 เมตรความยาวแล้วแต่ต้องการ และมีความลึกไม่เกิน 0.5 เมตรจะใช้เป็นบ่อเลี้ยงที่ใช้ผลิตปุ๋ยหมัก มูลไส้เดือนดินจากวัสดุอินทรีย์ได้ดีและสะดวกในการจัดการ

12

ภาพจาก https://bit.ly/2LuHock

2.สร้างบ่อเก็บน้ำหมักมูลไส้เดือนดิน

โดยควรก่อสร้างบริเวณด้านข้างโรงเรือนหรือด้านหลังโรงเรือนให้น้ำหมักจากบ่อเลี้ยงไส้เดือนไหล เข้าไปเก็บไว้ในบ่อเก็บน้ำหมักได้ง่าย ขนาดของบ่อเก็บน้ำหมักจะมีขนาดเล็กกว่าบ่อเลี้ยงไส้เดือนตามความเหมาะสมของปริมาณ น้ำหมักที่ได้

11

ภาพจาก https://bit.ly/2LuHock

3.เตรียมวัสดุรองพื้นเพื่อเป็นที่อาศัยของไส้เดือนดิน

โดยจะใช้ฟางแห้ง จำนวน 1 กระสอบ + ขี้เลื่อย จำนวน 2 ปี๊บ คนให้เข้ากันกัน ใช้น้ำรดไปเรื่อยๆจนกระทั่งส่วนผสมติดกันปั้นเป็นก้อนได้ คลุมทับด้วยกระสอบป่านหรือผ้าสแลนสีดำ ทิ้งบ่อไว้ 7 วันเมื่อครบ 7 วัน จึงปล่อยไส้เดือนลงเลี้ยง

การเริ่มต้นเลี้ยงไส้เดือนในระยะเตรียมการจึงควรมีปริมาณไส้เดือนอย่างน้อย 1 กิโลกรัมต่อพื้นที่ 1 ตารางเมตร ซึ่งจะใช้เวลาประมาณ 4 – 6 สัปดาห์ ก็จะทำให้ปริมาณไส้เดือนเพิ่มจำนวนขึ้นอย่างรวดเร็ว และทวีจำนวนมากขึ้นสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม

เทคนิคการให้อาหารไส้เดือน

w

ภาพจาก https://bit.ly/2Jcc0NW

การให้อาหารกับไส้เดือนในบ่อเลี้ยง เริ่มจากนำขยะสดจากชุมชนมาแยกวัสดุที่ไม่ย่อยสลายเช่นถุงพลาสติกต่างๆ ออก ปริมาณขยะสดที่ควรเตรียมให้ไส้เดือน ควรจะมีการเตรียมการหมักให้เริ่มบูดเสียก่อน

นำมาใส่ในบ่อเลี้ยงไส้เดือนความหนาไม่เกิน 10 เซนติเมตร เนื่องจากถ้าหนามากกว่านี้ จะทำให้เกิดความร้อนโดยให้สัปดาห์ละ 2 ครั้ง อาหารที่สามารถใช้เลี้ยงไส้เดือนได้ เช่น มูลสัตว์ กระดาษลัง กากถั่วต่างๆ เศษอาหาร เศษผักและผลไม้สด เศษกระดาษและอื่นๆ

เทคนิคการจัดการดูแลโรงเรือน

10

ภาพจาก https://bit.ly/2V9bemf

การจัดการโรงเรือนจะต้องพยายามควบคุมไม่ให้เกิดความร้อนขึ้นในบ่อเลี้ยงที่ไส้เดือนอาศัยอยู่ เนื่องจากจะเป็นสิ่งที่จำกัดการเจริญเติบโตของไส้เดือน หลังจากที่นำไส้เดือนลงเลี้ยงในบ่อแล้วก็เลี้ยงต่อเนื่องจนไส้เดือนอายุประมาณ 2 เดือน

ไส้เดือนก็จะเริ่มเป็นหนุ่มสาว จะสังเกตเห็นถุงเก็บน้ำเชื้อสีขาว บริเวณรอบคอ พร้อมที่จะวางไข่ จากนั้นจะเริ่มสังเกตเห็นไข่ไส้เดือนเกาะกันเป็นกลุ่มๆ มีลักษณะเหมือนเม็ดแมงลัก ออกสีน้ำตาลสามารถ

สังเกตเห็นได้ด้วยตาเปล่าอย่างชัดเจนหลังจากเห็นไข่ไส้เดือน 20 วัน จะเริ่มเห็นลูกไส้เดือนตัวเล็กแรกเกิดจะมีลักษณะเหมือนเส้นด้ายสีขาว หลังจากนั้นอีก 7 วัน จะเริ่มออกเป็นสีน้ำตาลแดง ช่วงนี้ก็สามารถคัดแยกไส้เดือนแม่พันธุ์ออกจากบ่อทั้งหมด เหลือไว้แต่ลูกไส้เดือนเลี้ยงต่อไปตามปกติ ผลผลิตที่ได้จากการเลี้ยงไส้เดือน คือ ปุ๋ยหมักมูลไส้เดือน น้ำหมักมูลไส้เดือน

รายได้จากธุรกิจเลี้ยงไส้เดือน

r2

ภาพจาก https://bit.ly/2VcYYRG

รายได้จากการทำฟาร์มเลี้ยงไส้เดือนสร้างรายได้จาก 2 ทางคือ

  1. ตัวไส้เดือนที่ส่งขายให้กับคนเลี้ยงรุ่นใหม่ ราว 100-200 กิโลกรัมต่อเดือน ตกกิโลละ 400 เป็นเงินเฉลี่ย 40,000-80,000 บาท
  2. ปุ๋ยมูลไส้เดือน 15-20 ตันต่อเดือน ตกตันละ 10,000 บาทต่อเดือน เป็นเงินราวๆ 150,000-200,000 บาท
  3. ขายน้ำหนักชีวภาพจากไส้เดือน เพื่อใช้สำหรับในแปลงเกษตรต่างๆ ลดต้นทุนการใช้สารเคมีและมีความปลอดภัยมาก

เราจะเห็นได้ว่า “ไส้เดือน” ที่ดูเหมือนจะไร้ค่าและดูธรรมดาเนื่องจากเป็นสัตว์ขนาดเล็กไม่เหมือนหมู ช้าง ม้า วัว ที่เห็นเป็นสัตว์ใหญ่แต่แท้ที่จริงสัตว์ตัวเล็กๆ เหล่านี้สร้างมูลค่าได้ไม่แพ้สัตว์ใหญ่ๆ

หลายคนที่ประสบความสำเร็จจากการเพาะเลี้ยงไส้เดือนลืมตาอ้าปากมีรายได้หลักหมื่นหลักแสนต่อเดือน เพียงแต่ต้องอาศัยความอดทน เข้าใจ และศึกษาวิธีการเลี้ยงอย่างจริงจัง ที่สำคัญการเพาะเลี้ยงไส้เดือนยังมีตลาดที่ต้องการสินค้ากลุ่มนี้อีกมากผลิตมาเท่าไหร่ก็มีคนต้องการแน่นอน


ผู้อ่านสามารถติดตามข่าวสาร ทุกความเคลื่อนไหวธุรกิจแฟรนไชส์และ SMEs รวดเร็ว รอบด้าน
ติดตามได้ที่ Add LINE id: @thaifranchise

01

ต้องการข้อมูลข่าวสาร ต้องการอัพเดทข้อมูลการตลาด หรือแนวทางการทำธุรกิจ ติดตามได้ที่ https://bit.ly/2Jf8ph8

อ้างอิงจาก https://bit.ly/3iVMc7a

คุณรัตนชัย ม่วงงาม (เปี๊ยก)

เรียนจบจากคณะนิเทศศาสตร์ ทำงานในด้านวารสารมากว่า10ปี สะสมความรู้หลากหลายแนวทั้งด้านการเกษตร สังคม สู่การประยุกต์เป็นอาชีพทั้ง SMEs และแฟรนไชส์รวมถึงแนวทางด้านกลยุทธ์การตลาดต่างๆ การเขียนคืองานที่เราตั้งใจและใจรักมากที่สุด