รู้ทันเรื่องสุขภาพ! สาเหตุมะเร็งปากมดลูก และการป้องกัน
‘มะเร็ง’ เป็นโรคร้ายที่ไม่ว่าใครก็ไม่อยากให้เกิดขึ้น เพราะเมื่อเป็นแล้วอาจมีโอกาสในการรักษาให้หายขาดยากกว่าโรคอื่น อีกทั้งอาการยังสามารถทรุดหนักลงได้อย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะสำหรับผู้หญิงที่ต้องคอยระวังไม่ให้เกิดสาเหตุมะเร็งปากมดลูก ซึ่งอาจจะแสดงอาการเพียงเล็กน้อยที่ไม่สามารถสังเกตเห็นได้ง่ายในระยะเริ่มต้น และอาจมีอาการที่เริ่มสังเกตเห็นได้ในภายหลัง เช่น
- มีเลือดออกที่ผิดปกติจากปากมดลูก เช่น เลือดออกหลังการมีเพศสัมพันธ์หรือเลือดออก หรืออย่างไม่ปกติบางช่วงเวลา
- มีอาการปวดท้องล่างที่เป็นเรื้อรัง บวมหรือเจ็บแสบที่ช่องเชื่อมต่อระหว่างปากมดลูกและมดลูก
- อาการการปัสสาวะที่ผิดปกติ เช่น ปัสสาวะเป็นเลือดหรือปัสสาวะไม่สามารถควบคุมได้
- หากมีสาเหตุมะเร็งปากมดลูกจากการติดเชื้อ HPV อาจมีอาการผิดปกติทางเพศสัมพันธ์ เช่น การเปลี่ยนแปลงในการควบคุมการหลั่งสารหล่อลื่นหรือมีอาการตกขาวผิดปกติ
- ในระยะท้ายของโรคมะเร็งปากมดลูก อาจเกิดการลดน้ำหนักอย่างไม่ต้องการ
สาเหตุมะเร็งปากมดลูก
มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer) เกิดจากการเกิดเซลล์มะเร็งในช่องปากมดลูกซึ่งเป็นบริเวณที่เชื่อมต่อระหว่างปากมดลูกและมดลูก สาเหตุหลักของมะเร็งปากมดลูกเกิดจากการติดเชื้อไวรัสประเภท Human Papillomavirus (HPV) โดยเฉพาะแบบเชื้อที่เรียกว่า HPV 16 และ HPV 18 ซึ่งสาเหตุมะเร็งปากมดลูก เช่น
ความเสี่ยงจากการมีเพศสัมพันธ์
- การเริ่มต้นเพศสัมพันธ์ในช่วงอายุเยาว์
- การสูบบุหรี่
- ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ
- การมีเชื้อที่เกี่ยวข้องและประวัติคนในครอบครัวที่เป็นมะเร็งปากมดลูก
การป้องกันมะเร็งปากมดลูก
ฉีดวัคซีนป้องกัน HPV
- การฉีดวัคซีน HPV ช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ HPV ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของมะเร็งปากมดลูก ควรฉีดวัคซีนในช่วงอายุที่เหมาะสมตามแนวทางทางการแพทย์ และควรรับวัคซีนก่อนมีพฤติกรรมเพศสัมพันธ์เริ่มต้น
การมีเพศสัมพันธ์ปลอดภัย
- การใช้อุปกรณ์ป้องกันที่เหมาะสมและปลอดภัย อย่างถุงยางอนามัย ระหว่างการมีเพศสัมพันธ์สามารถช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ HPV และมะเร็งปากมดลูก
การควบคุมพฤติกรรมเสี่ยง
- หลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อ HPV เช่น การมีเพศสัมพันธ์กับคนหลายคน และการมีพฤติกรรมทางเพศที่ไม่ปลอดภัย
การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก
Pap smear (ทดสอบเซลล์มะเร็ง)
- ถือได้ว่าเป็นการตรวจที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในการคัดกรองมะเร็งปากมดลูก การตรวจ Pap smear คือการเก็บตัวอย่างเซลล์ปากมดลูกเพื่อตรวจสอบเซลล์ที่มีความผิดปกติหรือเป็นมะเร็ง แพทย์จะใช้ชุดเอ็กซ์แรย์เพื่อตรวจว่ามีการเปลี่ยนแปลงในเซลล์ปกติหรือไม่
การตรวจหา HPV
- ในบางกรณี การตรวจหาเชื้อ HPV อาจถูกนำมาใช้เป็นวิธีการคัดกรองเพิ่มเติม โดยใช้การเก็บตัวอย่างเนื้อเยื่อปากมดลูก การตรวจหา HPV ช่วยในการตรวจคัดกรองความเสี่ยงของการเป็นมะเร็งปากมดลูก
HPV DNA Test
- เป็นวิธีการตรวจหาเชื้อ HPV โดยตรงในเนื้อเยื่อปากมดลูก โดยใช้การตรวจวิเคราะห์กรดอะซิดนิวเคลียโต้ (DNA) เพื่อตรวจหาเชื้อ HPV ที่เป็นสาเหตุมะเร็งปากมดลูก
