ภูมิแพ้ตอนกลางคืน: สาเหตุ อาการ และใครที่มีความเสี่ยงเป็นได้ง่าย
คงไม่มีใครอยากจะเป็นอาการภูมิแพ้ โดยเฉพาะภูมิแพ้ตอนกลางคืน เพราะเมื่อเกิดอาการนอกจากจะรบกวนการนอนหลับแล้ว ยังจะส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิต และประสิทธิภาพในการทำงานในวันถัดไปด้วย บทความนี้จะพาคุณไปทำความเข้าใจถึงสาเหตุของภูมิแพ้ตอนกลางคืน ว่าเกิดได้อย่างไร รวมถึงมีสถานที่ใดที่ควรหลีกเลี่ยงไปหากคุณเป็นคนหนึ่งที่เป็นภูมิได้ง่าย
สาเหตุของภูมิแพ้ตอนกลางคืน
อาการภูมิแพ้ตอนกลางคืนส่วนใหญ่มักเกิดจากการที่ร่างกายสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้ในสภาพแวดล้อมขณะนอนหลับ ซึ่งอาจมีความเข้มข้นสูงกว่าในช่วงเวลากลางวัน หรือเป็นสารก่อภูมิแพ้ที่เฉพาะเจาะจงกับสภาพแวดล้อมในห้องนอน สาเหตุหลักๆ ได้แก่
- ไรฝุ่น: เป็นสาเหตุอันดับหนึ่งของภูมิแพ้ตอนกลางคืนก็ว่าได้ ไรฝุ่นเป็นสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า อาศัยอยู่ในฝุ่นตามที่นอน หมอน ผ้าห่ม พรม และเฟอร์นิเจอร์บุผ้าต่างๆ มูลของไรฝุ่นคือสารก่อภูมิแพ้ที่สำคัญ เมื่อเรานอนหลับและสัมผัสกับที่นอนโดยตรง ไรฝุ่นและมูลของมันจะฟุ้งกระจายและถูกสูดดมเข้าไปได้ง่าย ทำให้เกิดอาการแพ้
- ขนสัตว์เลี้ยง: หากคุณเลี้ยงสัตว์เลี้ยงและพวกมันได้รับอนุญาตให้เข้ามาในห้องนอน หรือนอนบนเตียงร่วมกับคุณ สะเก็ดผิวหนัง (dander) ขน หรือน้ำลายของสัตว์เลี้ยงเหล่านี้สามารถสะสมอยู่บนที่นอน หมอน และผ้าห่มได้ ซึ่งเป็นสารก่อภูมิแพ้ที่รุนแรงสำหรับบางคน
- เชื้อราและสปอร์เชื้อรา: ความชื้นในห้องนอน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในห้องที่อากาศถ่ายเทไม่สะดวก หรือมีบริเวณที่มีน้ำรั่วซึม อาจส่งเสริมการเจริญเติบโตของเชื้อรา สปอร์ของเชื้อราที่ลอยอยู่ในอากาศสามารถถูกสูดดมเข้าไปและกระตุ้นให้เกิดอาการแพ้ได้
- ละอองเกสรดอกไม้ (Pollen): แม้ว่าละอองเกสรจะระบาดมากในช่วงกลางวัน แต่หากเปิดหน้าต่างทิ้งไว้ในเวลากลางคืน หรือละอองเกสรติดมากับเสื้อผ้าหรือเส้นผมขณะที่คุณเข้ามาในห้องนอน ก็สามารถตกค้างอยู่ในห้องและกระตุ้นอาการแพ้ได้
- แมลงสาบ: มูลของแมลงสาบหรือซากแมลงสาบที่ตายแล้ว สามารถเป็นสารก่อภูมิแพ้ได้เช่นกัน แม้จะพบได้ไม่บ่อยเท่าไรฝุ่น แต่ก็เป็นสาเหตุที่ควรระวังโดยเฉพาะในบ้านที่มีปัญหาแมลงสาบ
- สารเคมีและสารระคายเคือง: กลิ่นจากน้ำหอมปรับอากาศ สเปรย์ฉีดผม สารทำความสะอาด น้ำยาซักผ้าที่มีกลิ่นแรง หรือแม้แต่ควันบุหรี่ที่ติดมากับเสื้อผ้าหรือฟุ้งเข้ามาในห้องนอน ก็สามารถกระตุ้นอาการระคายเคืองในระบบทางเดินหายใจและก่อให้เกิดอาการคล้ายภูมิแพ้ได้
ใครบ้างที่ควรระวังมีอาการภูมิแพ้ตอนกลางคืน?
อาการภูมิแพ้ตอนกลางคืนสามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน แต่มีบางกลุ่มบุคคลที่มีความเสี่ยงสูงกว่า
- ผู้ที่มีประวัติภูมิแพ้หรือโรคหอบหืด: บุคคลเหล่านี้มีความไวต่อสารก่อภูมิแพ้อยู่แล้ว จึงมีแนวโน้มที่จะแสดงอาการภูมิแพ้ได้ง่ายกว่าเมื่อสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้ในเวลากลางคืน
- เด็กเล็ก: ระบบภูมิคุ้มกันของเด็กยังพัฒนาไม่เต็มที่ และอาจมีความไวต่อสารก่อภูมิแพ้มากกว่าผู้ใหญ่
- ผู้สูงอายุ: ระบบภูมิคุ้มกันที่อ่อนแอลงตามวัย อาจทำให้ผู้สูงอายุมีความเสี่ยงต่อการเกิดภูมิแพ้และอาการรุนแรงขึ้นได้
- ผู้ที่ใช้เวลาอยู่ในห้องนอนเป็นเวลานาน: ยิ่งอยู่ในห้องนอนนานเท่าไหร่ ก็ยิ่งมีโอกาสสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้ที่สะสมอยู่ในห้องมากขึ้นเท่านั้น
- ผู้ที่มีคนในครอบครัวเป็นภูมิแพ้: พันธุกรรมมีส่วนสำคัญในการเกิดภูมิแพ้ หากมีคนในครอบครัวเป็นภูมิแพ้ คุณก็มีความเสี่ยงสูงขึ้น
ควรหลีกเลี่ยงสถานที่แบบใด?
เพื่อลดความเสี่ยงของภูมิแพ้ตอนกลางคืน ควรหลีกเลี่ยงหรือปรับปรุงสภาพแวดล้อมดังต่อไปนี้
- ห้องนอนที่มีฝุ่นสะสม: โดยเฉพาะบนที่นอน หมอน ผ้าห่ม พรม หรือเฟอร์นิเจอร์บุผ้าที่ไม่ได้ทำความสะอาดเป็นประจำ
- ห้องนอนที่อับชื้น: ห้องน้ำในตัวที่ระบายอากาศไม่ดี หรือห้องที่ไม่มีการหมุนเวียนอากาศที่ดี อาจเป็นแหล่งสะสมของเชื้อรา
- ห้องที่มีสัตว์เลี้ยงอาศัยอยู่: หากเป็นไปได้ ควรกั้นไม่ให้สัตว์เลี้ยงเข้ามาในห้องนอน
- ห้องที่มีพรมหรือผ้าม่านหนา: สิ่งเหล่านี้เป็นแหล่งสะสมฝุ่นและไรฝุ่นชั้นดี ควรพิจารณาเปลี่ยนเป็นวัสดุที่ทำความสะอาดง่าย
- ห้องที่มีเครื่องฟอกอากาศหรือเครื่องปรับอากาศที่ไม่ได้รับการทำความสะอาด: หากตัวกรองสกปรก อาจกลายเป็นแหล่งสะสมของเชื้อโรคและกระจายสารก่อภูมิแพ้ออกมาได้
- บริเวณที่มีควันบุหรี่หรือกลิ่นสารเคมีรุนแรง: ควรหลีกเลี่ยงหรือระบายอากาศให้ดี
