19 ธุรกิจได้ประโยชน์จาก COVID-19

อัพเดทสถานการณ์ ของการแพร่ระบาดไวรัสโควิด19 (18 มีนาคม 2563) จำนวนผู้ติดเชื้อทั่วโลก 181,127 ราย ยอดผู้เสียชีวิตมีจำนวนกว่า 7,100 ราย ส่วนผู้ที่ได้รับการรักษาจนหายจากโรคแล้ว มีจำนวนกว่า 77,000 ราย

ส่วนในประเทศไทยยอดผู้ติดเชื้อ 212 ราย รักษาหายสามารถกลับบ้านได้ 42 ราย  รักษาตัวอยู่ในโรงพยาบาล 169 ราย เสียชีวิต 1 ราย  และเฝ้าระวังสังเกตอาการ 7,546 ราย ถึงตอนนี้มองไปทางไหนก็เห็นแต่ความวิตกกังวลและหวาดระแวง และการแพร่ระบาดยังส่งผลกระทบต่อภาพรวมของเศรษฐกิจอย่างเลี่ยงไม่ได้ จนดูเหมือนว่าธุรกิจทั่วโลกทุนหาย กำไรหดจากเหตุการณ์นี้ไปตามๆ กัน

อย่างไรก็ดี www.ThaiSMEsCenter.com ได้รวบรวมเอาธุรกิจที่สวนกระแสและเติบโตในช่วงเวลานี้มาฝาก เพื่อเป็นอีกหนึ่งกำลังใจดีๆ ว่าในวิกฤติก็ยังมีโอกาสให้เห็นเสมอ

1.ธุรกิจด้านอาหาร

ธุรกิจได้ประโยชน์จาก COVID-19

ภาพจาก bit.ly/2QIJfuD

หลายประเทศมีมาตรการเข้มข้นในการรับมือการแพร่ระบาดของโควิด19 เช่นการปิดเมือง หรือปิดประเทศ หรือขอให้ประชาชนส่วนใหญ่อยู่แต่ในบ้าน เหตุการณ์นี้ส่งผลดีต่อธุรกิจอาหารที่ทำให้เกิดการซื้อสินค้าจำนวนมาก

ยกตัวอย่างในอิตาลีที่ผู้บริหารของ บมจ.ไทยยูเนี่ยกรุ๊ป ระบุว่า คนอิตาลีมีการกักตุนอาหารกระป๋องเป็นจำนวนมาก หรือแม้แต่ ผู้บริหารของ บจ.เอเชีย โกลเด้นไรซ์ ผู้ส่งออกข้าวอันดับ 1 ของไทย ระบุว่าตอนนี้ทั่วโลกมีความต้องการข้าวเพิ่มมากขึ้นเช่นกัน สอดคล้องกับภาพรวมในประเทศไทยที่ช่วงเวลาที่ผ่านมามีข่าวการกักตุนและซื้ออาหารกันเป็นจำนวนมาก แม้ว่าภาครัฐจะออกมากระตุ้นว่าตอนนี้สถานการณ์ในเมืองไทยจะยังไม่จำเป็นต้องกักตุนสินค้าอาหารก็ตาม

2.ถุงมือยาง

15

ภาพจาก bit.ly/3a5Ughc

บริษัท ศรีตรังแอโกรอินดัสทรี จำกัด ผู้ผลิตและจำหน่ายถุงมือยางระบุว่า ยอดขายในสถานการณ์แพร่ระบาดนี้เพิ่มขึ้นมาก จากในประเทศจีนเพิ่มขึ้นกว่า 20% และมีออร์เดอร์ยาวมาถึงเดือนมีนาคม

ดันให้สัดส่วนรายได้จากการผลิตถุงมือยางเพิ่มขึ้นกว่า 25-30% คาดว่ารายได้ในไตรมาสแรกของปี 63 จะโตขึ้นกว่า 5-7% เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันปีก่อนที่มีรายได้อยู่ที่ 14,800 ล้านบาท

3.ผลิตภัณฑ์แอลกอฮอล์

14

ภาพจาก bit.ly/2wllAsT

สินค้าในกลุ่มแอลกอฮอลล์ก็ขายดีติดตลาดไม่แพ้กัน ถึงขนาดที่ต้องมีการประกาศให้เป็นสินค้าควบคุมเพื่อป้องกันการกักตุนและขายเกินราคา หากดูข้อมูลจากองค์การอาหารและยามีผู้ประกอบการแจ้งสูตรแอลกอฮอลล์ไม่ต่ำกว่า 70% มากถึง 2,613 ตำรับ มีโรงงานและสถานที่ผลิตกว่า 766 แห่งกำลังการผลิต 90 ตัน/วัน คิดเป็น 197,500 กระปุก/วัน

สะท้อนให้เห็นความต้องการที่สูงมาก หรือในเกาหลีใต้ก็มีรายงานว่า บริษัทแดซอน ดิสติลลิ่ง ผู้ผลิตเหล้าโซจูในเกาหลีใต้ ร่วมบริจาคแอลกอฮอล์จำนวนมากให้กับผู้ผลิตน้ำยาฆ่าเชื้อโรค ท่ามกลางการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 ในประเทศ

4.ธุรกิจประกันชีวิต

13

ภาพจาก www.muangthaiinsurance.com

ธุรกิจประกันชีวิตน่าจะได้รับผลดีจากการแพร่ระบาดนี้มากที่สุด หลายบริษัทต่างก็ออกมาแข่งขันแพคเกจโควิด 19 ที่มีรูปแบบตั้งแต่ตรวจเจอจ่ายทันที หรือแบบที่มีค่ารักษาพยาบาล ในช่วงนี้ประชาชนส่วนใหญ่แห่กันทำประกันโควิด19 จนถึงขนาดที่บางบริษัทต้องประกาศหยุดขายเพราะไม่สามารถรองรับความต้องการจำนวนมากได้

ซึ่งบริษัทประกันที่มีแพคเกจโควิด 19 เช่น ทิพยประกันภัย , สินมั่นคงประกันภัย , กรุงเทพประกันภัย , วิริยะประกันภัย , JP Insurance , ไทยพาณิชย์ โดยเทเวศประกันภัย ฯลฯ และมีอีกหลายบริษัทที่มีเงื่อนไขและค่าเบี้ยในการทำประกันแตกต่างกันไป หรือแม้แต่กลุ่มธนาคารเองก็มีเปิดประกันรูปแบบนี้มาเป็นทางเลือกให้แก่ลูกค้าเช่นกัน

5. Cloud Service และ การโทรศัพท์ผ่านอินเทอร์เน็ต

ในบางประเทศมีการส่งเสริมให้พนักงานสามารถทำงานจากที่บ้านเพื่อลดภาวะเสี่ยงโควิด -19 แต่ในประเทศจีนอุปกรณ์การรองรับการทำงานทางไกลยังไม่มีความพร้อมมากนัก ในช่วงเวลานี้จึงเป็นการพัฒนาเติบโตแบบก้าวกระโดดของธุรกิจนี้

โดยเป็นระบบที่เรียกว่า Cloud Service และ การโทรศัพท์ผ่านอินเทอร์เน็ต ที่เรียกว่า Voice Over IP และ ยังมีเรื่องของ Video Conference หรือ การประชุมทางไกลผ่านวิดีโอ บริการต่างๆที่เกี่ยวกับดิจิทัลมากมายเหล่านี้ จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมี พนักงานไอที ในการสนับสนุนและดูแลบริการเหล่านี้ด้วย

6.ธุรกิจเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพ

12

ภาพจาก bit.ly/2QsDPn3

สินค้ากลุ่มเพื่อสุขภาพก็ขายดีเช่นกัน ด้วยความกังวลของคนที่หันมาสนใจเรื่องสุขภาพมากขึ้น สินค้ากลุ่มนี้จึงพัฒนารูปแบบและออกแคมเปญดึงดูดมากขึ้น

ยกตัวอย่าง “บีเอสซี คอร์นซอย”ผลิตภัณฑ์น้ำนมถั่วเหลืองในเครือสหพัฒน์ จัดแคมเปญ ซื้อครบ 2 แพ็ก แถมฟรี หน้ากากอนามัย 1 ชิ้น หรือแม้จะไม่จัดแคมเปญใดๆ สินค้าสุขภาพเหล่านี้ก็เป็นที่นิยมและต้องการของประชาชนจำนวนมาก นอกจากนมเพื่อสุขภาพ บรรดาน้ำสมุนไพรเพื่อสุขภาพต่างๆ ก็ขายดีไม่แพ้กัน

7.เกมส์ออนไลน์

11

ภาพจาก bit.ly/2w8QQvn

ในสถานการณ์ที่คนส่วนใหญ่ไม่กล้าจะออกจากบ้านเนื่องจากกลัวโควิด -19 ทำให้ธุรกิจด้านความบันเทิงออนไลน์ได้รับอานิสงฆ์เติบโตขึ้นอย่างรวดเร็วโดยเฉพาะบรรดาเกมส์ออนไลน์

บริษัท Tencent ที่พูดถึงการเติบโตอย่างมหาศาลของเกมยอดฮิตที่ชื่อ Honor Of King ในปี 2020 สร้างรายได้ 286 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีที่ผ่านมาคือปี 2019 ที่เติบโต สร้างรายได้ 186 ล้านเหรียญสหรัฐฯ

8.ธุรกิจด้านการรักษาพยาบาล

10

ภาพจาก bit.ly/3dclYdV

สถานการณ์แพร่ระบาดของโควิด19 ส่งผลให้ธุรกิจการรักษาพยาบาลเป็นที่ต้องการของคนมากขึ้น บรรดาโรงพยาบาลเอกชนต่างๆ เริ่มที่จะออกโปรแกรมทางการแพทย์ขึ้นมารองรับการแพร่ระบาดครั้งนี้ ยกตัวอย่าง ที่โรงพยาบาลบำรุงราษฏร์ที่ออกโปรแกรมสุขภาพดีอยู่ที่บ้านโดยสามารถโทรผ่านสายด่วนสอบถามและปรึกษาแพทย์ได้แบบไม่ต้องออกมาเสี่ยงกับโควิด 19

หรือแพคเกจตรวจสุขภาพราคาพิเศษ หรือโรงพยาบาลสมิติเวชที่มีโปรแกรมติดตามอาการหลังตรวจไวรัสโควิด 19 ไม่นับรวมบรรดาคลินิกและร้านขายยาต่างๆ ที่ช่วงนี้งานจะเยอะเป็นพิเศษ มีทั้งลูกค้าที่เข้ามาติดต่อขอซื้อสินค้าและให้ตรวจอาการเจ็บป่วยเบื้องต้นต่างๆ

9.ธุรกิจผลิตหน้ากากอนามัย

9

ภาพจาก bit.ly/2Ws4EMe

ที่ขายดีและดีมากคงหนีไม่พ้น “หน้ากากอนามัย” ที่ในเมืองไทยถึงกับขาดแคลน และตามที่ปรากฏเป็นข่าวกันอย่างต่อเนื่อง เกี่ยวกับสถานการณ์นี้ก็การันตีความต้องการของสินค้าได้เป็นอย่างดี

เป็นโอกาสของผู้ประกอบการที่ต้องเร่งผลิตสินค้าเป็นการด่วน ไม่รวมถึงบรรดาหน้ากากอนามัยแบบแฮนด์เมดที่บรรดาพ่อค้าแม่ค้าออนไลน์ต่างผลิตกันขึ้นมาขาย ซึ่งก็ได้รับความนิยมอย่างมาก ราคาในการขายก็ค่อนข้างสูง แต่คนส่วนใหญ่ก็ไม่เกี่ยงที่จะซื้อ

10.ธุรกิจขนส่งสินค้าของ Taobao

ในระหว่างปี 2003 ที่เกิดไวรัส โรคระบาด ที่เรียกว่า ซาส์ SARS บริษัทอย่าง Taobao ได้รับประโยชน์ทางธุรกิจและเติบโตอย่างรวดเร็วจากการเป็น online shopping platform ในประเทศจีน

ในสถานการณ์เดียวกันนี้ กับการระบาดของ ไวรัสโควิด-19 ทำให้ผู้บริโภคมีความรู้สึกว่า จำเป็นจะต้องหลีกเลี่ยงและลดโอกาสในการติดเชื้อไวรัสตัวนี้ ให้น้อยที่สุด ดังนั้น ผู้บริโภคจึงเริ่มเปลี่ยนพฤติกรรมโดยหันมาใช้เรื่องของการจับจ่ายใช้สอยและช้อปปิ้งกันผ่านช่องทางออนไลน์กันมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การสั่งอาหาร

11.ธุรกิจบริการอาหารเดลิเวอรี่

8

ภาพจาก bit.ly/3d6sqmR

โดยมีการคาดการณ์ว่า ร้านอาหารทั้งในกรุงเทพฯและเมืองใหญ่จะมีเข้ามาส่วนแบ่งรายได้ประมาณ 2.6 หมื่นล้านบาท และคนส่งอาหารจะมีส่วนแบ่งรายได้ประมาณ 3.9 พันล้านบาท

ส่วนผู้ให้บริการแอปพลิเคชัน “ฟู้ด เดลิเวอรี่” นั้นคาดว่าจะมีส่วนแบ่งรายได้ประมาณ 3.4 พันล้านบาท สอดคล้องกับสถานการณ์ตอนนี้ที่คนส่วนใหญ่ไม่ต้องการออกจากบ้าน การสั่งอาหารเดลิเวอรี่จึงยิ่งเติบโตได้มากขึ้น

12.DinkTalk ซอฟต์แวร์การศึกษาของ Alibaba Group

7

ภาพจาก bit.ly/33BQSbq

ในสถานการณ์นี้โรงเรียนและสถานศึกษาหลายแห่งต้องมีการปิดก่อนกำหนดหรือเลื่อนกิจกรรมต่างๆ ออกไปเป็นจำนวนมาก ส่งผลต่อการเรียนรู้ของเด็กและเยาวชนหลายๆสถาบัน จำเป็นต้องใช้ระบบของการสอนแบบออนไลน์ รวมถึง ระบบในการเช็คชื่อ และ ระบบจัดตารางเรียน/ตารางสอนเพื่อให้ระบบการศึกษายังมีสถานะปกติ ซึ่ง DinkTalk คือ ซอฟต์แวร์ที่ถูกพัฒนาโดยบริษัท Alibaba Group ซึ่งถูกใช้กันอย่างแพร่หลาย

สำหรับสถาบันการศึกษาและนักเรียน และถูกติดตั้งไปแล้วทั้งหมดกว่า 1,000 ล้านครั้ง ในระหว่างเกิดการระบาดของไวรัสโควิด19 และบริษัทคู่แข่งของ Alibaba Group อย่าง Tencent ก็พัฒนาแพลตฟอร์ม Tencent Classroom โดยเจาะไปที่ความต้องการของนักเรียนและสถาบันการศึกษาใน จังหวัดหูเป่ย โดยตรง โดยข้อมูลในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา แสดงให้เห็นได้ว่า platform ของ Tencent มีการถูกใช้อย่างจริงจังของอาจารย์และนักเรียน โดยมีผู้ใช้สูงถึง 730,000 คน

13.ธุรกิจร้านสารพัดบริการ

6

ภาพจาก bit.ly/3a5yU3l

ธุรกิจร้านสารพัดบริการเติบโตสอดคล้องกับการเติบโตในธุรกิจออนไลน์ ยิ่งมีคนสั่งสินค้ามาก ร้านรับส่งพัสดุก็ยิ่งเติบโตมากตามไป ปัจจุบันมีหลายแบรนด์ที่แข่งขันและงัดกลยุทธ์การตลาดในรูปแบบต่างๆ มาเป็นจุดขาย ชูจุดเด่นส่งเร็ว คุณภาพดี สินค้าถึงปลายทางในเวลาไม่นาน

ดังเราจะเห็นว่ามีหลายบริษัทที่ได้ผสานความร่วมมือจับมือเป็นพันธมิตรกันเพื่อเสริมศักยภาพในการทำธุรกิจให้แข็งแรงมากขึ้น ในสถานการณ์แพร่ระบาดของโควิด 19 คนส่วนใหญ่ไม่อยากออกจากบ้านแต่มีความจำเป็นต้องส่งสินค้าก็สามารถเรียกบริการเหล่านี้มารับสินค้าได้ถึงหน้าบ้าน

14.ธุรกิจสินค้าออนไลน์

5

ภาพจาก www.amazon.com

ไม่ต้องพูดถึงว่าสินค้าออนไลน์ในตอนนี้ขายดีมากแค่ไหน ดูได้จากตัวอย่างนี้ที่ชัดเจนมาก คือการที่ Amazon ผู้ให้บริการอีคอมเมิร์ซรายใหญ่ของสหรัฐฯ ประกาศเตรียมจ้างพนักงานเพิ่มอีก 100,000 คนทั่วประเทศ รับยอดช็อปออนไลน์พุ่งช่วงไวรัสโควิด19 ระบาด แถลงการณ์ของ Amazon ระบุว่า จะเปิดรับทั้งพนักงานแบบเต็มเวลาและพาร์ทไทม์ส เพื่อทำงานในส่วนกลางและเครือข่ายการจัดส่งสินค้า

โดยตำแหน่งที่เปิดรับส่วนใหญ่ก็คือพนักงานในโกดังสินค้ากับพนักงานจัดส่งสินค้าของ Amazon นอกจากนี้ทาง Amazon ยังได้ทุ่มงบลงทุนอีกกว่า 350 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ เพื่อเพิ่มค่าแรงให้กับพนักงานรายชั่วโมงที่ทำงานในส่วนของโกดังและการกระจายสินค้าจนถึงเดือนเมษายน โดยพนักงานจะได้ค่าแรงเพิ่มขึ้น 2 ดอลลาร์สหรัฐ /ชั่วโมง

15. AliHealth และ Tencent Healthcare

4

ภาพจาก bit.ly/3dauoT6

เป็นธุรกิจการแพทย์ออนไลน์ที่มีบริการในการวินิจฉัยโรคในแบบออนไลน์ให้กับประชาชนทั่วไป สิ่งนี้ช่วยให้สามารถคัดกรองเบื้องต้นสำหรับผู้ป่วยที่คาดว่าจะติด ไวรัส covid-19 ออกจากผู้ป่วยที่เป็นไข้หวัดทั่วไปได้

นอกจากนี้ยังมีบริการที่เรียกว่า การขนส่งยาทางไกล หรือ Telemedicine เติบโตอย่างยิ่ง และ มีความคาดหวังว่า ภายใน 2-3 ปีข้างหน้า การให้บริการจัดส่งยาแบบทางไกล หรือ Telemedicine นี้จะครอบคลุมไปทั่วประเทศ หรือ แม้กระทั่งขยายตัวไปทั่วโลก มากไปกว่านั้น ประชาชนเริ่มมีความตื่นตัวในเรื่องของชีวิตและสุขภาพ จึงทำให้กระแสจากเหตุการณ์นี้ มีอิทธิพลไปถึงเรื่องของการพัฒนาด้านการแพทย์ในอีกหลายด้าน

16.ธุรกิจบันเทิงออนไลน์ (สตรีมมิ่ง)

45

Netflix ถือว่าได้อานิสงส์จากการแพร่ระบาดของโควิด 19 เต็มๆ ด้วยคนไม่อยากออกจากบ้านทำให้ยอดการรับชมสูงขึ้น อันที่จริง Netflix ก็มียอดคนดูเพิ่มมากขึ้นตั้งแต่ไตรมาสสสุดท้ายของปีที่ผ่านมายอดสมาชิกเพิ่ม 6.8 ล้านบัญชี สูงขึ้นจากปีก่อนหน้านี้กว่า 12% รายได้ของไตรมาสสุดท้ายปีที่ผ่านมาอยู่ที่ 5.2 พันล้านเหรียญ ในช่วงโควิด 19 แพร่ระบาดทั่วโลก

Netflix ก็ตอกย้ำความเป็นสุดยอดสตรีมมิ่ง ด้วยการจัดแพ็กเกจดูหนัง ซีรี่ส์ ผ่านสมาร์ทโฟน ในราคาถูกกว่าแพ็กเกจปกติ หวังดึงกลุ่มลูกค้าคนเดียว ไม่แชร์บัญชี Netflix กับใคร ยิ่งในช่วงที่คนเริ่มมีคำสั่งให้อยู่บ้านหรืออาจถูกกักตัวพิเศษ ออกไปเจอโลกภายนอกไม่ได้ โปรโมชั่นแบบนี้ยิ่งเหมือนเป็นเพื่อนแก้เหงาในราคาน่าสนใจทีเดียว

17.ธุรกิจโรงรับจำนำ

3

ภาพจาก FB: Hr Easymoney

โรงรับจำนำเป็นสิ่งที่คนจะนึกถึงอันดับแรกยามเศรษฐกิจฝืดเคือง เงินไม่พอใช้ โรงรับจำนำจึงเหมือนเป็นทางออกของคนที่คิดอะไรไม่ออกไม่รู้จะหาเงินจากไหน ปัจจุบันมีโรงรับจำนำทั้งภาครัฐและเอกชนรวมกว่า 800 แห่ง

ซึ่งการรับจำนำก็ได้ตั้งแต่ทองคำ เครื่องใช้ไฟฟ้า เครื่องใช้ภายในบ้าน คอมพิวเตอร์ กล้อง โทรศัพท์มือถือ ฯลฯ แม้จะเป็นการจำนำที่ต้องเสียดอกเบี้ยแต่โรงจำนำก็เป็นที่พึ่งยามยากของคนไทยในเวลานี้ยิ่งรายได้ไม่ดี เงินไม่มี โรงรับจำนำยิ่งเป็นที่ต้องการ

18.หนังสือออนไลน์

2

ภาพจาก bit.ly/2U33024

ตอนนี้หลายคนเลือกที่จะหลบอยู่บ้าน กิจกรรมสถานที่ต่างๆ ก็งดจัดไปเกือบทั้งหมด เมื่ออยู่บ้านก็ต้องหากิจกรรมคลายเหงา บางคนไม่ชอบดูโทรทัศน์ ไม่ชอบเล่นเกมส์ หนังสือออนไลน์จึงถือเป็นอีกธุรกิจที่สร้างรายได้ดีและเติบโตในเวลานี้มาก ตอกย้ำจากการงดจัดงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติครั้งที่ 48 และเปลี่ยนมาเป็นรูปแบบออนไลน์ภายใต้แนวคิด ‘หนังสือดิ้นได้ไปออนไลน์’ เนรมิตเมืองหนังสือให้ช้อปได้ตลอด 24 ชั่วโมง

โดยมีสำนักพิมพ์สมาชิกไม่ต่ำกว่า 200 แห่งเข้าร่วม ระหว่างวันที่ 25 มีนาคม ถึง 5 เมษายน 2563 ทาง www.ThaiBookFair.com ถือเป็นอีกหนึ่งทางเลือกของคนรักการอ่านที่สถานการณ์แบบนี้มีหนังสือออนไลน์เปิดตัวให้อ่านจำนวนมาก

19.สอนพิเศษตามบ้าน หรือเปิดคอร์สสอนออนไลน์

1

ภาพจาก pixabay.com/

พ่อแม่ ผู้ปกครอง อาจไม่สบายใจนัก หากลูกหลานต้องออกไปเรียนพิเศษตามสถานที่ข้างนอก เช่น ร้านกาแฟ หรือ Co-Working Space เหมือนอย่างปกติ เพราะมีความเสี่ยงต่อการติดโรค COVID-19

ถ้าหากเราเป็นคนที่สอนพิเศษตามบ้านได้ก็เป็นโอกาสที่จะได้รับงานมากขึ้น หรือถ้าไม่อยากสอนพิเศษตามบ้าน ก็อาจเปิดคอร์สสอนออนไลน์เป็นของตัวเองได้เลย ถนัดวิชาอะไร หรือมีทักษะด้านไหนที่อยากสอน ก็ตั้งกลุ่มเอาไว้ บันทึกเทปครั้งเดียว ใช้สอนได้ไม่รู้จบ และยังทำให้คนที่สนใจเข้าถึงได้ง่ายด้วย


ผู้อ่านสามารถติดตามข่าวสาร ทุกความเคลื่อนไหวธุรกิจแฟรนไชส์และ SMEs รวดเร็ว รอบด้าน
ติดตามได้ที่ Add LINE id: @thaifranchise

bno3

ต้องการข้อมูลข่าวสาร ต้องการอัพเดทข้อมูลการตลาด หรือแนวทางการทำธุรกิจ ติดตามได้ที่ https://bit.ly/2xeeHKi
รับฟังบทความต่างๆ ผ่านทาง PodCast ไทยแฟรนไชส์เซ็นเตอร์ https://soundcloud.com/thaifranchisecenter

ขอบคุณข้อมูล https://bit.ly/2Wty3pn , https://bit.ly/2w6Ykiw , https://bit.ly/38XE8gm , https://bit.ly/2U8YAVS , https://bit.ly/2w7Li4l , https://bit.ly/3aPrtNK , https://bit.ly/39Ogiov , https://bit.ly/3cQRq1n , https://bit.ly/2QnwNjw , https://bit.ly/33sHFC6 , https://bit.ly/2TZoJaR , https://bit.ly/2QomFqU , https://bit.ly/3dbkWyI , https://bit.ly/2QnC5eS , https://bit.ly/2Wr4DIf

อ่านบทความเพิ่มเติมได้ที่ https://bit.ly/3blFXoH

คุณรัตนชัย ม่วงงาม (เปี๊ยก)

เรียนจบจากคณะนิเทศศาสตร์ ทำงานในด้านวารสารมากว่า10ปี สะสมความรู้หลากหลายแนวทั้งด้านการเกษตร สังคม สู่การประยุกต์เป็นอาชีพทั้ง SMEs และแฟรนไชส์รวมถึงแนวทางด้านกลยุทธ์การตลาดต่างๆ การเขียนคืองานที่เราตั้งใจและใจรักมากที่สุด